สืบเนื่องจากในภาควิชาการพยาบาลกุมารเวชศาสตร์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล มีการจัดการเรียนการสอนในวิชาทฤษฎีสำหรับนักศึกษากลุ่มใหญ่อย่างต่อเนื่องโดยเฉพาะในหลักสูตรระดับปริญญาตรี ดังนั้น เพื่อให้การจัดการเรียนการสอนดังกล่าวมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น และนักศึกษาเกิดการเรียนรู้สูงสุด
ภาควิชาฯ จึงได้จัดกิจกรรมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ในหัวข้อ “การจัดการเรียนการสอนในวิชาทฤษฎีสำหรับนักศึกษากลุ่มใหญ่ให้มีประสิทธิภาพ” เมื่อวันพุธที่ 25 มีนาคม 2563 เวลา 12.-30-13.30 น. ณ ห้องประชุม 1103/1-2 และระบบ Online: Microsoft Teams โดยมี รองศาสตราจารย์.ดร.วนิดา เสนะสุทธิพันธุ์ รองศาสตราจารย์ ดร.อาภาวรรณ หนูคง และ อาจารย์ภัทรนุช ภูมิพาน เป็นวิทยากร ในการนำเสนอประสบการณ์ในการจัดการเรียนการสอนใน 2 หัวข้อ วิชาการพยาบาลเด็กและวัยรุ่น สำหรับนักศึกษาชั้นปีที่ 3 ดังนี้
1. การพยาบาลผู้ป่วยเด็กที่มีปัญหาระบบหัวใจและหลอดเลือด (รศ.ดร.วนิดา เสนะสุทธิพันธุ์)
- บรรยายแบบมีส่วนร่วม: คลิป VDO
- Quiz 8 ข้อ แบบถูก/ผิด (ภายหลังการบรรยาย เก็บ 2 คะแนน มีการเฉลยข้อสอบ)
- ทำกลุ่มสถานการณ์ตัวอย่าง ให้นักศึกษาออกมาอภิปรายหน้าชั้นเรียน
รวมทั้งในวิชาวิจัยทางการพยาบาลและการใช้หลักฐานเชิงประจักษ์ สำหรับนักศึกษาชั้นปีที่ 2
2. การพยาบาลผู้ป่วยเด็กที่มีปัญหาระบบหายใจ (รศ.ดร.อาภาวรรณ หนูคง และอาจารย์ภัทรนุช ภูมิพาน)
- บรรยายแบบมีส่วนร่วม
- ฐานกิจกรรมการเรียนรู้
- ทำกลุ่มสถานการณ์ตัวอย่าง
ในการนำเสวนา วิทยากรทั้ง 3 คนได้นำเสนอประสบการณ์ในการจัดการเรียนการสอนวิชาทฤษฎีสำหรับนักศึกษาหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต ทั้งชั้นปีที่ 2 และ 3 เช่น การสอนบรรยายแบบมีส่วนร่วม การอภิปรายกลุ่มจากกรณีศึกษา Quiz การเรียนแบบกลุ่มย่อย e-lecture ฐานการเรียนรู้ (รายละเอียดการสอนในแต่ละหัวข้อตามเอกสารแนบ) และเสนอแนวทางใหม่ที่คาดหวังว่าจะจัดการเรียนการสอน เช่น การสอนบรรยายแบบมีส่วนร่วม การเรียนรู้แบบกลุ่มผ่าน case study และนำเสนอโดยใช้ Concept mapping และ Care mapping และการเรียนรู้ผ่านกิจกรรม “ตลาดนัดความรู้” เป็นต้น
คณาจารย์ในภาควิชาฯ มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันอย่างหลากหลายทั้งในเรื่องรูปแบบการจัดการเรียนการสอน และ e-learning และมีการได้เสนอแนะร่วมกันว่า ควรจะเตรียมการจัดการเรียนการสอน ดังนี้
นำ PowerPoint Slides แขวนใน e-learning ล่วงหน้า 1 สัปดาห์
มีเอกสารประกอบการสอน ประมาณ 8 หน้า
มี video clip เช่น โรค/ความผิดปกติของหัวใจและหลอดเลือด การไหลเวียนที่สำคัญ หรือ link ไปสืบค้นได้
มีตัวอย่างกรณีศึกษา และเฉลยสั้นๆ พร้อมเหตุผล
มีตัวอย่างข้อสอบในรูปแบบของ Google form ให้นักศึกษาลองทำด้วยตนเอง
มีการโต้ตอบ หรือถามคำถามอย่างน้อยกลุ่มละ 2 คำถาม (กำหนดภายใน 1 สัปดาห์หลังเรียน) ส่งให้อาจารย์ทาง e-learning/line หรือช่องทางที่นักศึกษาทั้งกลุ่มใหญ่รับทราบร่วมกัน
สำหรับการสอน อาจจะการสอนบรรยาย ด้วย PowerPoint มี Video clip อุบัติการณ์ ความผิดปกติ/โรค หัตถการ แนวทางการรักษา การพยาบาล (สอดแทรกระหว่างการสอนบรรยาย หรือต่อท้ายการบรรยาย) Quiz (เก็บคะแนน-รายบุคคล 2 คะแนน) ส่วนฐานการเรียนรู้ ควรภายหลังการสอนบรรยาย หรือการแข่งขันการตอบคำถามระหว่างกลุ่ม ภายในชั้นเรียน มีรางวัล หรือคะแนนเก็บทดแทนการทำอภิปรายกลุ่มย่อย
ในช่วงท้ายของการเสวนา คณาจารย์ในภาควิชาฯ มีมติเห็นพร้องต้องกันว่าควรจะมี ปรับการจัดการเรียนการสอนในแนวทางใหม่ที่น่าจะมีประประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น พร้อมกันนี้ มีอาจารย์อาสาสมัครจำนวน 5 คน ที่จะปรับการจัดการเรียนการสอนสำหรับนักศึกษากลุ่มใหญ่ ในภาคการศึกษาปลาย ปีการศึกษา 2562 นี้ ได้แก่ รศ.ดร.วนิดา เสนะสุทธิพันธุ์ ผศ.ดร.อรุณรัตน์ ศรีจันทรนิตย์ รศ.ดร.อาภาวรรณ หนูคง อ.กาญจนา ครองธรรมชาติ และอ.ภัทรนุช ภูมิพาน ซึ่งมีการติดตามผลในเดือนกุมภาพันธ์และเดือนมีนาคม 2563 และวางแผนจะประเมินผลในเดือนเมษายน 2563
คณาจารย์ผู้เข้าร่วมกิจกรรม ได้ให้ข้อคิดเห็นว่ามีประโยชน์ ได้แนวทางการจัดการเรียนการสอนสำหรับนักศึกษากลุ่มใหญ่ที่น่าสนใจมาก เสนอแนะให้จัดเสวนาในหัวข้อนี้อีก ให้มีความหลากหลาย (วิธีการ/เทคนิคการสอน) และต่อเนื่องต่อไป และควรมีการติดตามประเมินผลการเสวนาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ว่ามีการขยายผลไปยังหัวข้อการสอนอื่นๆ ในวิชาทฤษฎีมากน้อยแค่ไหน และทำ PDCA ในเรื่องนี้อีก 1 วงรอบ
อาจารย์สาธิมา สุระธรรม, รศ.ดร.วนิดา เสนะสุทธิพันธุ์ ผู้ลิขิต